Algemeen

Inleiding
Onze bedrijfsvoering blijft in ontwikkeling. We werken aan een continue verbetering ervan, waarbij we ons bewust zijn van onder andere de kwetsbaarheid op de personele bezetting. Wij zien daarbij als gemeente steeds meer (complexe) taken op ons afkomen. Nieuwe en/of veranderende wetgeving op het gebied van Omgevingswet, wonen, duurzaamheid, digitalisering, informatiehuishouding, jeugd en Wmo zorgen voor extra werk. Dit geschiedt deels zonder dat hier vanuit het Rijk (financiële) middelen tegenover staan. Daarnaast zien we een arbeidsmarkt die krap is.

Druk op de organisatie
De druk op de organisatie nam door de ontwikkelingen van de afgelopen tijd toe. Onze basistaken komen daardoor steeds meer in het gedrang. Onze formatie zit aan de onderkant in vergelijking met andere gemeenten. Volgens de benchmark van het A&O fonds hebben gemeenten met 20.000-50.000 inwoners een gemiddelde bezetting van 6.8 fte per 1.000 inwoners. Buren heeft een bezetting van 6,3 per 1000 inwoners. Uitgaande van 28.000 inwoners hebben we 14 fte minder dan het gemiddelde bij andere gemeenten. Dat is een fors aantal en verklaart ook voor een deel de werkdruk, spanning op de organisatie en te weinig tijd voor ontwikkeling en extra werkzaamheden. Doordat ook (keten)partners met dezelfde krappe arbeidsmarkt te maken hebben, neemt het aantal en de complexiteit van dossiers toe. Dat zien wij op dit moment vooral in het sociaal domein.

Daarnaast is de span of control van een aantal managers te hoog. Wanneer er onvoldoende aandacht is voor (de ontwikkeling van) medewerkers en onvoldoende sturing op organisatieontwikkeling, is de organisatie niet meer in staat de wettelijke taken op een goede manier uit te voeren en de ambities waar te maken. Mede door ZBB is de afgelopen jaren slechts minimaal in de organisatie geïnvesteerd. Er is daarin flink bezuinigd op de budgetten voor personeel en organisatie.

Samenwerken
Naast de wens voor samenwerking en om als gemeente zelfstandig te kunnen blijven, werpt nieuwe regelgeving ook steeds vaker de verplichting op om samen te werken. Zo stelt bijvoorbeeld de provincie steeds hogere eisen op dit vlak en vraagt dit aan de voorkant meer afstemming (o.a. Gelderse Puzzel). Hoewel samenwerking veel voordelen heeft, zoals vermindering van kwetsbaarheid of schaalvoordelen bij inkoop, levert het lang niet altijd minder inzet van capaciteit op. Zeker niet als wij invloed willen hebben op de samenwerking.

We brengen de basis op orde
Om onze basistaken goed uit te kunnen voeren en de basis op orde te brengen, is extra formatie nodig. De financiële ruimte in 2024 en 2025 willen we hiervoor benutten. We begroten hiervoor een bedrag van € 1,1 miljoen. Een gedeelte van dit bedrag, namelijk € 300.000, gebruiken we om snel en flexibel te kunnen reageren op piekmomenten in de organisatie. Ook willen we een deel van dit budget besteden aan zij-instromers en trainees binnen de organisatie. Dit is een initiatief van ‘Werken in Gelderland’, waar we graag aan meedoen. We onderzoeken verder nog de mogelijkheid om samen te werken of gebruik te maken van de VNG pool.

We weten dat op sommige plekken in de organisatie structurele formatie nodig is. Om te bepalen hoeveel formatie structureel nodig is, starten we een peilstokonderzoek in 2024. Hiervoor vragen we een tijdelijk werkbudget van € 250.000 in 2024 en 2025. Om financiële ruimte in de meerjarenbegroting te creëren stellen we voor een stelpost uitbreiding formatie op te nemen van € 250.000. Dit doen we vanaf 2026.

De basis op orde betekent niet alleen extra formatie. Om verder te kunnen ontwikkelen moeten onze processen duidelijk en eenvoudig zijn. De Plan Do Check Act (PDCA) cyclus moet een vast onderdeel worden van werken in Buren en er moet ruimte zijn voor organisatieontwikkeling. Dat gaat niet alleen over afspraken binnen de organisatie, maar ook over samenwerken met het college en de raad. Voor de verdere ontwikkeling van onze organisatie in het algemeen en onze digitalisering in het bijzonder moet de basis op orde zijn. We gaan in 2024 en 2025 onze processen beschrijven en versimpelen, we zorgen voor kwaliteitsverbetering aan de voorkant in plaats van extra controles aan de achterkant en we gaan efficiënte en effectieve overleggen.

We werken aan ontwikkeling
Als de basis op orde is, kunnen we werken aan de doorontwikkeling van het kerngericht werken, aan het samenwerken volgens het nog te vormen participatiebeleid, aan de organisatievisie Huis van Buren en aan de toekomstoriëntatie. We willen werken vanuit vertrouwen en in de geest van de wet. Daarmee geven we ruimte aan de samenleving van de gemeente Buren. De routekaart beschrijft hoe we zorgen dat we werken aan de doorontwikkeling van onze organisatie voor de komende jaren met als uitgangspunt het toekomstprofiel ‘groei en bescheiden bruis’’, en het coalitieakkoord en uitvoeringsprogramma.

Samengevat stellen we voor onderstaande bedragen beschikbaar te stellen:

De toekomst
We blijven ons inzetten op het binden, boeien en behouden van onze medewerkers. Graag werken we in de komende jaren vanuit het principe van vertrouwen en in de “geest” van de wet om ruimte te geven aan de samenleving. We zijn hiermee bezig, maar er is nog ontwikkeling nodig. We voeren een gezond financieel beleid, waarbij we streven naar een structureel sluitende meerjarenbegroting.

Ten aanzien van communicatie sluiten we in 2024 nog meer aan op de behoefte van onze inwoners, het college en de organisatie van onze gemeente.